Μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος

Με τη συμμετοχή εκπροσώπων του επιστημονικού και του πολιτικού κόσμου πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013 στο Ινστιτούτο Goethe Αθηνών εκδήλωση με θέμα: «Μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος» στο πλαίσιο του Κύκλου Εκδηλώσεων για την ανανέωση του πολιτικού συστήματος που διοργανώνει το Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου –Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Friedrich Ebert.

Στο πλαίσιο του Κύκλου Εκδηλώσεων για την ανανέωση του πολιτικού συστήματος πραγματοποιήθηκε στις 22 Ιανουαρίου ημερίδα με θέμα «Μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος».
Η Dorothée de Nève, Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Fernuniversität Hagen, επεσήμανε την απώλεια ενδιαφέροντος των πολιτών για τις εκλογές, την τάση που υπάρχει προς τα πλειοψηφικά εκλογικά συστήματα, καθώς και τις παρενέργειες και στρεβλώσεις που προκαλούν διάφορες μεταρρυθμίσεις με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συχνά τεχνητές πλειοψηφίες.
Ο Ηλίας Νικολακόπουλος, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών χαρακτήρισε ως «εξ ορισμού δόλια» όλα τα εκλογικά συστήματα και ανέλυσε τις στρεβλώσεις που δημιούργησαν οι εκλογικοί νόμοι της τελευταίας δεκαετίας κυρίως με το μπόνους των εδρών που δίνονται στο πρώτο κόμμα. Μίλησε για τις αποκλίνουσες απόψεις των τριών κομμάτων της κυβερνητικής πλειοψηφίας, επισημαίνοντας πως για αλλαγή του εκλογικού συστήματος θα ήταν απαραίτητη η συναίνεση Νέας Δημοκρατίας και ΣΥΡΙΖΑ. Τέλος, πρότεινε ορισμένα μέτρα που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τον υπάρχοντα εκλογικό νόμο, όπως τον περιορισμό του μπόνους των εδρών στο πρώτο κόμμα, την κατάτμηση των μεγάλων περιφερειών (όπως η Β Αθήνας), την κατάργηση της διάταξης που αποκλείει από την πριμοδότηση τους συνασπισμούς κομμάτων κ.α.
Ο Φίλιππος Σπυρόπουλος, Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, υποστήριξε την ανάγκη της παγιότητας ενός εκλογικού συστήματος, ώστε να μην αλλάζουν κάθε τόσο οι όροι της εκλογικής διαδικασίας. Παράλληλα ανέλυσε το ισχύον εκλογικό σύστημα στη Γερμανία, συγκρίνοντάς το με την εκδοχή του που είχε προταθεί από την Επιτροπή που είχε δημιουργηθεί επί υπουργίας Ραγκούση για την αλλαγή του εκλογικού συστήματος. Το συγκεκριμένο προσχέδιο προέβλεπε την κατάτμηση της χώρας σε 180 μονοεδρικές και σε 13 ευρείες περιφέρειες απ’ όπου θα εκλέγονταν αναλογικά οι υπόλοιποι 120 βουλευτές.
Ο Κώστας Χρυσόγονος Καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υποστηρίζοντας ένα πιο αναλογικό εκλογικό σύστημα, αντιτάχθηκε κι αυτός στη μεγάλη πριμοδότηση που δίνεται στο πρώτο κόμμα, θεωρώντας πως αυτό πέρα από τις στρεβλώσεις εγκυμονεί και μεγάλους κινδύνους για το πολίτευμα της χώρας. Πρότεινε μια πριμοδότηση που να μειώνεται κλιμακωτά, ανάλογα με το ποσοστό. Τοποθετήθηκε κατά της κατάργησης του σταυρού προτίμησης και των προτάσεων της «επιτροπής Ραγκούση» θεωρώντας πως θα οδηγούσαν σε θεσμοποίηση της εσωκομματικής ηγεμονίας του αρχηγού, μιλώντας χαρακτηριστικά για «αιρετή μοναρχία». Σημείωσε επίσης το γεγονός πως το ποσοστό αποχής αυξάνεται συνεχώς, θεωρώντας το ως εκδήλωση αποδοκιμασίας στο πολιτικό σύστημα.
Ακολούθησαν τοποθετήσεις και ερωτήσεις από το κοινό που παρακολούθησε την εκδήλωση.

Τη συζήτηση συντόνισε ο Καθηγητής Ξενοφών Κοντιάδης, Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου –Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου.

Η επόμενη εκδήλωση με θέμα «Πολιτικό χρήμα και διαφθορά» θα πραγματοποιηθεί στις 6 Μαρτίου, ενώ θα ακολουθήσει συζήτηση με θέμα «Εκδημοκρατισμός των πολιτικών κομμάτων» (9 Απριλίου). Ο Κύκλος θα ολοκληρωθεί με συνέδριο για την Αναθεώρηση του Συντάγματος που θα πραγματοποιηθεί 15 και 16 Οκτωβρίου στην Αθήνα.